We zijn nu gewend dat schoon drinkwater direct uit de kraan stroomt, maar voor de voormalige bewoners van de Zuiderzeeregio lag dit heel anders. Het Zuiderzeemuseum maakte in hun themajaar Waterwijs een audioserie langs historische waterlocaties. Babs Gons schreef hiervoor het gedicht ‘Zoveel Meer’. Je kunt ernaar luisteren vanaf een bankje aan de oever van het IJsselmeer.
Poëzievisite
Vanaf oktober 2024 bezoekt Babs Gons één van de twaalf provincies en één van de bijzondere gemeenten van het Caraïbische gedeelte van het Koninkrijk. Ze gaat op visite bij een lokale dichter om samen een dichterlijke activiteit te doen, zoals pop-up optredens, workshops, schrijven op straat, in buurthuizen, kringloopwinkels en declameren op de markt. Om zo de poëzie te vieren en hier en daar de poëzie dichter bij de mensen te brengen.
Babs Gons trapt de eerste maandelijkse poëzievisite af in Groningen, waar zij samen met stadsdichter Esmé van den Boom begint met een workshop Lunchworkshop poëzie schrijven en voordragen bij ontmoetingsplek Wongema in Hornhuizen. Vervolgens gaan ze naar bibliotheek Beijum waar Babs Gons in het kader van de Kinderboekenweek zal voorlezen uit haar kinderboek. Ze sluiten de dag af met de Stadsdichtersessies in het Forum.
De komenden maanden reist Babs Gons onder andere af naar Heidi Koren in Nijmegen, Marrit Jellema in Friesland, Ingmar Heytze in Utrecht, Emma Crebolder in Limburg en Rodgairo Dalnoot in Noord-Brabant.
Over velen verdelen
Babs Gons schreef een gedicht bij de herdenking van de vliegramp met vlucht MH17, tien jaar geleden. Je leest het gedicht hier.
Hardop! De kunst van het declameren
Als Dichter des Vaderlands vindt Babs Gons het hoog tijd dat we de eeuwenoude kunst van het declameren van gedichten meer gaan beheersen. Zodat we weer de rijkdom kunnen ervaren van poëzie mee te dragen in het hart. Omdat het waardevol is om op bepaalde momenten de juiste woorden paraat te hebben. En om samen te komen en poëzie te delen.
In navolging van vele pleitbezorgers van het declameren – waaronder oud Dichter des Vaderlands Anne Vegter – initieert Babs Gons samen met Poetry International, Poetry Circle Nowhere, Poëziepaleis, Huis van Gedichten en School der Poëzie ‘Hardop! De kunst van het declameren’ om mensen en organisaties te enthousiasmeren voor het declameren van gedichten.
Vrijdag en zaterdag geeft Hardop! al een voorproefje op het Poetry International Festival. Op vrijdag brengt een aantal declameerders, voorgedragen door de deelnemende organisaties, hun favoriete gedichten ten gehore. Op zaterdag is er een Hardop! Karaoke.
Na de zomer gaat Hardop! verder van start. Zodat we meer poëzie in ons leven krijgen!
Toegevoegde waarde
Babs Gons reageerde op de aangekondigde btw-verhoging op boeken, haar prozagedicht lees je hier.
Uitreiking Gouden Ganzenveer
Maandag 27 mei ontving Babs Gons de Gouden Ganzenveer 2024 voor haar jarenlange inzet voor de groei en ontwikkeling van spoken word als literair genre in Nederland. Met de onderscheiding wil Academie de Gouden Ganzenveer het geschreven en gedrukte woord in het Nederlandse taalgebied onder de aandacht brengen. De prijs wordt jaarlijks uitgereikt.
In 2022 is naast de Gouden Ganzenveer een aanmoedigingsprijs ingesteld voor een jong talent dat zich onderscheidt door een virtuoze omgang met taal, het geschreven woord en communicatie met een nieuw en jong publiek. De Jonge Veer wordt jaarlijks toegekend aan iemand die markante bijdragen levert aan de versterking van de leescultuur. Babs Gons koos ervoor deze aanmoedigingsprijs toe te kennen aan de Vlaamse schrijfster Aya Sabi.
Bataljon van de vergetelheid
In NRC vandaag het gedicht Bataljon van de vergetelheid van Dichter des Vaderlands Babs Gons. In de Tweede Wereldoorlog vochten meer dan 1,2 miljoen Afro-Amerikaanse soldaten mee, in Nederland waren er meer dan 15000 gestationeerd. Ze vochten mee voor een vrijheid die ze in eigen land niet hadden, maar hun verhalen ontbreken in het heersende oorlogsnarratief. Babs Gons heeft in haar familie Afro-Amerikaanse soldaten die gestationeerd waren in Europa. Zij onderzocht hun lot en bezocht monumenten voor gesneuvelde geallieerden. Een eerdere versie van deze ballade schreef Babs voor een programma van de Koninklijke Bibliotheek.
Babs Gons maakt deel uit van het programma Nachtresidenten van het Amsterdams 4 en 5 mei comité en zal tijdens Nacht Na de Dam in ITA o.a. deze ballade voordragen samen met Shishani. Je leest het gedicht hier.
Beeld: Martien ter Veen.
Alsof we buren zijn
Tot de aarde laat zien
Babs Gons schreef een gedicht naar aanleiding van de explosie in Rotterdam-Zuid op maandag 29 januari 2024, waarbij een appartementencomplex instortte.
Je leest het gedicht hier.
er zou een gedicht moeten zijn
er zou een gedicht moeten zijn voor eenieder
die in dauw en donker in kleine en grote uren
het leven van een ander omsluit uit liefde uit noodzaak
het leven van een ander omringt met warmte, met zorg soms
als een last soms als een zegen
In het kader van de Dag van de Mantelzorg schreef Babs Gons dit gedicht.
Terugblik 1000 Dichters
Direct na de inauguratie tot Dichter des Vaderlands op 24 september 2023, ging Babs Gons met De Nacht van de Poëzie van International Literature Festival Utrecht – ILFU twee weken lang op tour door Nederland en Vlaanderen. Samen met meer dan 1000 dichters las ze voor in ‘boekwinkels in de vorm van kerken en kelders en vides en vlieringen’, in Utrecht, Haarlem, Almere, Meppel, Zwolle, Harlingen, Groningen, Eindhoven, Arnhem, Maastricht, Antwerpen, Middelburg en Rotterdam. De tournee eindigde in Utrecht, waar ze ook startte en waar Babs Gons al dichtend de tour samenvatte. Luister en kijk hier naar de gehele voordracht. Op het youtube kanaal van ILFU net als alle andere voordrachten van haar en nog meer dan 999 dichters!
1000 Dichters
De Dichter des Vaderlands is op tournee. Dit jaar vindt de 40e editie van De Nacht van de Poëzie plaats. Om dat te vieren pakt ILFU groots uit met de megalomane tweeweken-durende manifestatie 1000 Dichters. Babs Gons gaat mee met deze Nacht van de Poëzie on tour. Van 24 september t/m 7 oktober reist ze langs 13 steden in Nederland en Vlaanderen om samen met in totaal meer dan 1000 dichters poëzie voor te dragen. De marathonsessies in boekhandels, met muzikale en literaire onderbrekingen, zijn gratis te bezoeken of per livestream te volgen.
Terugkijken kan ook! Op ILFU Youtube zie je alle dichters per dag.
Personeelstekort
Zondag 24 september wordt Babs Gons geïnaugureerd als Dichter des Vaderlands. Vandaag, 22 september, trapt ze af met dit gedicht in NRC Handelsblad.
Lees het gedicht hier.
Terugblik inauguratie
Babs Gons is de nieuwe Dichter des Vaderlands! En dat vierden we op zondag 24 september tijdens het officiële openingsprogramma All that poetry van International Literature Festival Utrecht – ILFU. Oud-Dichters des Vaderlands Anne Vegter, Ester Naomi Perquin en Lieke Marsman gaven Babs advies, Shishani zorgde voor muziek en er waren voordrachten van Roger Robinson, Daniëlle Zawadi, Edward van de Vendel, Benzokarim en natuurlijk van Babs zelf. Aldith Hunkar presenteerde de middag.
Foto’s: Maarten Mooijman
‘Poëzie moet natuurlijk niets, maar een gedicht mág ook ontregelend, prikkelend, zalvend, louterend, helend zijn.’
Als partner van het eerste uur publiceert NRC Handelsblad traditiegetrouw het eerste interview met de Dichter des Vaderlands.
Klik hier voor het volledige interview.
Inauguratie Babs Gons als Dichter des Vaderlands
Op zondagmiddag 24 september wordt Babs Gons ingehuldigd als nieuwe Dichter des Vaderlands, tijdens All That Poetry: het openingsprogramma van ILFU, in het festivalhart in Tivoli Vredenburg. Er zijn optredens van de Britse dichter, schrijver en performer Roger Robinson – één van Gons’ grote literaire helden -, singer-songwriter Shishani, spoken word artiesten Benzokarim, Daniëlle Zawadi en Lin An Phoa, en schrijver Edward van de Vendel.
Oud-Dichters des Vaderlands Lieke Marsman en Ester Naomi Perquin geven de kersverse Dichter des Vaderlands tips en dragen het mooiste gedicht uit hun ambtstijd voor. Aldith Hunkar presenteert het programma.
Het is mogelijk dit feestelijke programma bij te wonen! Ofwel door een kaartje te kopen, ofwel door één van de 1000 Dichters te zijn, in een stad naar keuze. Dan ben je van harte uitgenodigd voor de opening (gratis kaartje, zolang de voorraad strekt).
Wie zijn we morgen
Babs Gons is de nieuwe Dichter des Vaderlands. Haar officiële inauguratie is op 24 september in Utrecht, maar bij de start van het Herdenkingsjaar Slavernijverleden schreef ze al dit gedicht.
Lees hier het gedicht.
Babs Gons is vanaf september de nieuwe Dichter des Vaderlands
Dichteres Babs Gons is vanaf september 2023 twee jaar lang Dichter des Vaderlands. Zij volgt in die functie Lieke Marsman op, wier termijn eind januari eindigde. Babs Gons (1971) werd tot Dichter des Vaderlands benoemd op voordracht van een comité van dichters en poëziekenners. Zij zal, in het ambt van Dichter des Vaderlands, optreden als ambassadeur voor de poëzie, onder andere door te dichten bij landelijke (nieuws)gebeurtenissen.
Het selectiecomité roemt Gons als “een van de meest aansprekende dichters die Nederland nu heeft, met een stem vol vuur, brandend en warm, zowel op het podium als op papier. Ze is een dichter die bevlogen en betrokken woorden weet te geven aan wat er leeft in deze tijd, in een samenleving die zij vol overtuiging bij de poëzie betrekt”.
Babs Gons vergaarde bekendheid als aanjager van de Nederlandse podiumpoëzie. Ze organiseerde vanaf 2000 bijna tien jaar lang een maandelijks podium voor jonge dichters en schrijvers in Paradiso en was medeoprichter en artistiek leider van productiehuis Poetry Circle Nowhere.
Babs Gons groeide de afgelopen decennia uit tot een veelgevraagd performer. Door de maatschappelijke betrokkenheid en urgentie die uit haar werk spreken wordt Gons vaak gevraagd haar werk te presenteren tijdens maatschappelijke initiatieven of herdenkingen, zoals van de Februaristaking en het slavernijverleden. Ze belicht het politieke op persoonlijk niveau, waarmee tijdloze thema’s als de liefde eveneens grote plek innemen in haar werk.
Ze debuteerde in mei 2021 met haar eerste dichtbundel Doe het toch maar, die werd genomineerd voor de Herman de Coninckprijs en de Poëziedebuutprijs. In 2022 was ze een van de twee winnaars van De Johnny, een oeuvreprijs voor podiumpoëzie. Ook schreef Gons jarenlang columns voor Het Parool; een selectie verscheen in boekvorm onder de titel Alles wat je liefhebt wordt mooi (2022). Eerder was ze ook samensteller van de bundel Hardop (2019), met het werk van 18 Nederlandse spoken word-dichters.
Gons begint in september als Dichter des Vaderlands – haar inauguratie, alsmede het afscheid van haar voorganger Lieke Marsman, vindt dan plaats tijdens het ILFU Festival in Utrecht. Het selectiecomité voor de Dichter des Vaderlands bestond dit jaar uit Naeeda Aurangzeb, Femke Essink, Vicky Francken, Stefanie Liebreks en Maaike Meijer, aangevuld met de bestuursleden van de Stichting Dichter des Vaderlands: Menno Hartman, Daphne de Heer en Thomas de Veen.
De Dichter des Vaderlands werd in 2000 in het leven geroepen op initiatief van NRC Handelsblad, Poëzieclub en Poetry International. De functie is sindsdien bekleed door Gerrit Komrij, Simon Vinkenoog, Driek van Wissen, Ramsey Nasr, Anne Vegter, Ester Naomi Perquin, Tsead Bruinja en Lieke Marsman. De Dichter des Vaderlands wordt financieel mogelijk gemaakt door het Nederlands Letterenfonds en de Stichting Lezen, begeleiding en coördinatie zijn in handen van de Stichting Dichter des Vaderlands.
Stichting Dichter des Vaderlands | www.dichterdesvaderlands.nl | info@dichterdesvaderlands.nl
Benoeming nieuwe Dichter des Vaderlands uitgesteld
Door persoonlijke omstandigheden kan de benoeming van de nieuwe Dichter des Vaderlands aanstaande woensdag niet doorgaan.
De geplande installatie, tevens het afscheidsevenement van scheidend Dichter des Vaderlands Lieke Marsman, zal op een nader te bepalen moment doorgang vinden. De Stichting Dichter des Vaderlands betreurt de situatie en streeft ernaar spoedig alsnog met een benoeming te komen.
Een comité van poëziekenners dat de afgelopen maanden een nieuwe Dichter des Vaderlands uitkoos, zal in de komende tijd opnieuw bijeenkomen om tot een nieuwe voordracht te komen. Met een passend mandaat zal vervolgens een nieuwe Dichter des Vaderlands aangezocht worden om de rol twee jaar lang te vervullen.
De Dichter des Vaderlands is een ambassadeur voor de poëzie en schrijft gedichten als het nieuws daarom vraagt. Het ambt werd in 2000 ingesteld op initiatief van NRC Handelsblad, Poëzieclub en Poetry International. De functie is sindsdien bekleed door Gerrit Komrij, Simon Vinkenoog, Driek van Wissen, Ramsey Nasr, Anne Vegter, Ester Naomi Perquin, Tsead Bruinja en Lieke Marsman.
Een Afghaanse tolk krijgt Nederlandse les
De Taliban heroverden tijdens het weekend van 15 augustus Kabul. De Tweede Kamer nam in juni een motie aan die militaire tolken in Afghanistan moest beschermen, maar het kabinet voerde die niet uit. Dichter des Vaderlands Lieke Marsman nam vast een voorschot op het debat in de Tweede Kamer dat volgt op de recente ontwikkelingen.
Lees hier het gedicht.
Staartdeling
In de week waarin EU-klimaatplannen weerstand wekken en door overstromingen worden ingehaald, schrijft Dichter des Vaderlands Lieke Marsman over een ark, water en helen.
Lieke Marsman staat stil bij de meer dan 17.000 coronadoden
In Nederland overleden meer dan 17.000 mensen aan het coronavirus. Nu de coronamaatregelen worden versoepeld, staat Dichter des Vaderlands Lieke Marsman met het gedicht ‘Herdenking’ een moment stil bij hen en hun geliefden.
Lieke Marsman schrijft in opdracht van Theater Na de Dam ‘3×2 minuten | Een driestemmige herdenking’
Zeven Nederlandse stadsgezelschappen presenteren op 4 mei 2021, de avond van de Nationale Dodenherdenking, om 21:00 uur traditioneel dezelfde (speciaal voor de gelegenheid) geschreven tekst.
Dit jaar viel de eer te beurt aan Lieke Marsman, die als Dichter des Vaderlands een gedicht schreef, getiteld 3 x 2 minuten | Een driestemmige herdenking.
Luister en kijk mee via de livestream op de website en/of sociale media van één van de gezelschappen: Het Zuidelijk Toneel, Het Nationale Theater, Theater Rotterdam, TG Greppel, Theatergroep Suburbia, NUT (Nieuw Utrechts Toneel) en NNT – Noord Nederlands Toneel.
Meer informatie over Theater Na de Dam vind je op hun website.
‘Tweestrijd’ | Gedicht & essay naar aanleiding van de Tweede Kamerverkiezingen 2021
Politieke partijen uiten zich in een mengeling van kinderachtigheid en Grote Woorden. Het gevolg is slijtage en cijferfetisjisme. Tijd voor een nieuw intellectualisme, stelt Lieke Marsman vast in een essay dat verscheen op 13 maart 2021 in NRC Handelsblad. Het gedicht ‘Tweestrijd’ is de poëtische bijsluiter.
“Ik wens dat kunstenaars en schrijvers niet langer verdacht zijn zodra ze geen winstrekening kunnen presenteren. Hun winst is een samenleving die weerbaar is tegen populisme en ondermijning. […] Niet alleen opruiende woorden doen er toe: de hele huidige destabilisatie van onze democratie (wat ik daar ook mee moge bedoelen) is een rechtstreeks gevolg van taalverminking en -vernietiging. Ik zie uit naar overheidscampagnes die kinderen oproepen om Geschiedenis, Nederlands of Theologie te studeren. Zou dat geen mooie verkiezingsbelofte zijn?”
‘Een op drie’ – Gedicht naar aanleiding van Wereldkankerdag
Een op drie krijgt ooit op één of andere manier, in één of andere vorm, te maken met de diagnose kanker. Geen fraaie cijfers.
Bovendien bemoeilijkt corona de kankerbehandeling voor veel patiënten. Lieke Marsman schreef een gedicht om een moment stil te staan bij Wereldkankerdag.
U leest het hier.
‘In één dappere blik vangt ze alles wat er onder het deksel zit’ | Toespraak Joost Oomen
Naar aanleiding van de feestelijke inauguratie reflecteerde Joost Oomen op de taken van de Dichter des Vaderlands. De tekst is een ode aan de poëzie en wat een goed gedicht vermag: ‘de dichter helpt de mensen in zichzelf te kijken’.
Hij zwaaide daarmee Tsead Bruinja uit, maar was ook hoopvol over de toekomst: “Daarom ben ik zo blij dat Lieke Marsman de nieuwe Dichter des Vaderlands is. Ze heeft daadwerkelijk de beste ogen van het land.”
Hieronder vindt u de volledige toespraak van Joost Oomen.
(meer…)“Je moet eerst voor jezelf zorgen voor je iets voor de buitenwereld kunt betekenen.”
De Vlaamse krant De Morgen sprak uitgebreid met Lieke Marsman over haar nieuwe functie als Dichter des Vaderlands en haar kersverse bundel ‘In mijn mand’ (uitgegeven bij Uitgeverij Pluim, nu te koop bij uw (lokale) boekhandel).
Lees hier het volledige interview.
‘Nederland’
Op 22 januari 2021 verscheen het eerste gedicht van Lieke Marsman als Dichter des Vaderlands in NRC Handelsblad.
De dag ervoor, tijdens de feestelijke inauguratie, droeg Lieke het gedicht in primeur voor.
Herbekijk hieronder het fragment en lees het gedicht hier.
‘Als ik als Dichter des Vaderlands een rol kan spelen in het maatschappelijke debat, dan zal ik de stem zijn van het dorre hout.”
Als partner van het eerste uur publiceert NRC Handelsblad traditiegetrouw het eerste interview met de Dichter des Vaderlands.
Klik hier voor het volledige interview.
Terugkijken: Inauguratie Dichter des Vaderlands 2021
Met voordrachten van Joost Oomen, Hanna van Binsbergen, Vrouwkje Tuinman, Jerry King Luther Afriyie en uiteraard ook Tsead Bruinja en Lieke Marsman. Harold K. maakte muziek. Nicole Terborg was gastvrouw. De organisatie was in de handen van Tilt.
Lieke Marsman is de Dichter des Vaderlands 2021-2022
Lieke Marsman neemt de titel Dichter des Vaderlands over van Tsead Bruinja. De komende twee jaar zal zij het prestigieuze ambt bekleden.
Lieke Marsman werd uitverkoren door een comité van dichters en poëziekenners, dat haar prijst om haar eigen toon, poëtische kracht en aansprekende strijdvaardigheid. ‘Marsman is een dichter die als geen ander lyriek een functie weet te geven in de onontkoombare werkelijkheid; die de woorden uit de wereld en actualiteit een nieuwe lading geeft, wat haar stem onwrikbaar en bij tijden ontroerend waarachtig maakt.’ Als dichter paart zij ‘tederheid aan transparantie, eruditie aan humor, eenvoud aan diepgang’, aldus het comité. ‘Marsmans politiek en feministisch geladen teksten en optredens sorteren ook effect bij een groter publiek. Mede daarom zal zij een uitstekende Dichter des Vaderlands zijn.’
Lees meerNieuwsbrief
Abonneer u op de nieuwsbrief en ontvang de gedichten van de Dichter des Vaderlands per e-mail.
Uw e-mail adres: